Współczesne inwestycje coraz częściej wymagają uwzględnienia aspektów środowiskowych. Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest ornitologia, czyli nauka o ptakach. Obecność ornitologa na etapie planowania inwestycji ma ogromne znaczenie dla zgodności projektu z przepisami prawa oraz ochrony przyrody. Dzięki ekspertyzom przyrodniczym, waloryzacji ornitologicznej i opiniom ornitologicznym inwestorzy mogą uniknąć kosztownych opóźnień i konfliktów z organami ochrony środowiska.
Dlaczego ornitolog jest niezbędny w procesie inwestycyjnym?
Każda inwestycja – niezależnie od skali – może oddziaływać na środowisko naturalne. Z tego powodu przepisy wymagają, by inwestorzy oceniali potencjalne skutki swoich działań. Ornitolog analizuje, czy teren planowanej inwestycji jest miejscem bytowania, żerowania lub lęgów ptaków chronionych.
Jego praca ma kluczowe znaczenie szczególnie w przypadku inwestycji infrastrukturalnych, takich jak drogi, linie energetyczne czy farmy fotowoltaiczne, a także budowlanych – na przykład remontów budynków, gdzie mogą występować jaskółki, jerzyki czy wróble.
Etapy pracy ornitologa – od waloryzacji do opinii środowiskowej
1. Waloryzacja ornitologiczna
To pierwszy krok w procesie oceny przyrodniczej terenu. Waloryzacja ornitologiczna polega na rozpoznaniu gatunków ptaków występujących w danym obszarze, określeniu ich liczebności oraz znaczenia przyrodniczego siedliska.
Wynik waloryzacji pozwala określić, czy inwestycja może negatywnie wpłynąć na awifaunę i czy konieczne będzie wykonanie dodatkowych badań.
2. Ekspertyzy przyrodnicze
Jeśli waloryzacja wykaże istotne znaczenie ornitologiczne terenu, ornitolog przystępuje do opracowania ekspertyzy przyrodniczej. Jest to szczegółowy dokument, który obejmuje między innymi:
- obserwacje terenowe prowadzone w różnych porach roku,
- analizę potencjalnych zagrożeń dla ptaków,
- rekomendacje dotyczące działań kompensacyjnych lub ochronnych.
Ekspertyzy przyrodnicze stanowią podstawę dla organów administracji środowiskowej przy wydawaniu decyzji środowiskowych.
3. Opinia ornitologiczna
Na podstawie zebranych danych ornitolog przygotowuje opinię ornitologiczną, która jest załącznikiem do raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko. W opinii tej wskazuje, czy realizacja projektu jest możliwa bez szkody dla populacji ptaków i jakie działania minimalizujące należy wdrożyć.
W wielu przypadkach pozytywna opinia ornitologiczna jest niezbędna do uzyskania pozwolenia na budowę lub decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Korzyści dla inwestora
Zaangażowanie ornitologa już na wczesnym etapie inwestycji przynosi wymierne korzyści:
- mniejsze ryzyko opóźnień w uzyskaniu decyzji środowiskowej,
- uniknięcie konfliktów z organami ochrony przyrody,
- większa wiarygodność projektu w oczach urzędów i lokalnej społeczności,
- spełnienie obowiązków prawnych wynikających z ustawy o ochronie przyrody i dyrektyw unijnych.
Kiedy warto zlecić ekspertyzę ornitologiczną?
Ekspertyza ornitologiczna jest wymagana w przypadku:
- inwestycji w pobliżu obszarów Natura 2000, rezerwatów i parków krajobrazowych,
- planowanych remontów budynków zasiedlonych przez ptaki, takich jak jerzyki, wróble czy kawki,
- budowy farm fotowoltaicznych i wiatrowych,
- inwestycji liniowych – dróg, sieci energetycznych, rurociągów.
Warto jednak zlecić waloryzację ornitologiczną także przy mniejszych przedsięwzięciach, by mieć pełną świadomość potencjalnych ograniczeń środowiskowych.
Podsumowanie
Rola ornitologa w procesie inwestycyjnym jest nie do przecenienia. To właśnie jego wiedza i doświadczenie pozwalają na pogodzenie rozwoju infrastruktury z ochroną przyrody. Poprawnie wykonana waloryzacja ornitologiczna, rzetelne ekspertyzy przyrodnicze oraz profesjonalna opinia ornitologiczna to klucz do sprawnego, zgodnego z prawem i odpowiedzialnego prowadzenia inwestycji.